Piszę dla tych, którzy „nie mają czasu” aby zająć się fundamentalnymi sprawami dla życia narodu. Piszę aby go znaleźli.
Obecne czasy określiłbym słowami kabaretowej piosenki” „Bujaj nas Antoś kochanie, rozkosz ogromną nam dajesz...”. Jak tu zatem wcinać się z tematem poważnym między tą przysłowiową wódkę i zakąskę. Liczę jednak na to, że nie wsie iszczio odurieli. Będzie o pieniądzach a raczej o tym gdzie się rodzą i jak umierają.
W erze pieniądza kruszcowego sprawa wyglądała prosto: określało się parytet czyli pokrycie biletów bankowych w złocie i po sprawie. Gdy trzeba było więcej papierków to trzeba było skądś zdobyć złoto. Mordowano więc milionami Indian, Aborygenów czy innych tam Zulusów. Dokonywano przy tym różnych wynalazków jak chociażby obozy koncentracyjne przypisywane angielskiemu generałowi Horatio Kitchenerowi podczas wojny burskiej. Innym wynalazkiem z tamtego okresu i tamtego terenu był skauting – doprawdy świetlany przykład do naśladowania dla naszej młodzieży. W drodze do złota trzeba najpierw ludziom zabrać moralność. Należało zaczynać niemalże od niemowlaków.
Na bardziej humanitarny sposób zwiększania ilości papierków zdecydowano się niedawno – lata międzywojnia. Można było przecież obniżać parytet czyli pokrycie w złocie. Prostym ludziom to na ogół nie przeszkadzało. Oni operowali nominałami. Jeśli ktoś komuś był winien 100 zł pożyczone przed denominacją i oddał te 100 zł po denominacji to grzechu nie było jeśli tylko inflacja była trzymana w ryzach. Były jednak nacje, którym to „parytetowe poluzowanie” wyjątkowo przeszkadzało. Powrót do poprzedniego parytetu złota (po denominacji przeprowadzonej przez Zdziechowskiego) był aktem uwzględnienia interesu tych, którzy wyczuli co się święci dla pewnej rasy koczowniczej pod koniec lat trzydziestych w Europie. Zebrali więc pejsaci swoje papierki i masowo wymieniali je na złoto, które sobie odpłynęło. Brakło złota a więc brakło pieniędzy. Nie było ich na nic. Nawet przeprowadzona w 1939 emisja fiducjarna nie uratowała sytuacji. Polska armia pojechała na wojnę na kobyłach. Czy ten fakt ktoś nagłaśnia?
No dobrze, było minęło.
Skończyła się era pieniądza kruszcowego. Teraz pieniądz kreuje się „ex nihilo” czyli z niczego. Aby jednak te papierki miały realną wartość stosuje się proste metody ograniczania ich ilości. W ten sposób zastępuje się „rzadkość” jaką dawało złoto. Te metody nazywa się architekturami monetarnymi z których najważniejsze składniki to: strategie kotwiczenia waluty oraz instrumenty polityki pieniężnej.
Poznamy dzisiaj najważniejsze strategie, które różnią się – w zasadzie - jedynie wyborem pętli sprzężenia zwrotnego zapewniającego pomiar odchyłki od założonego standardu.
1. Strategia celu inflacyjnego (inflation targeting, IT)
Stabilizowanym parametrem jest cel inflacyjny. Na podstawie: http://www.nbp.pl/publikacje/bci/Alternatywne_Strategie_PP.pdf
Źródło własne.
a) cel nadrzędny:
Realizacja numerycznego celu dla inflacji, z reguły określonego w odniesieniu do indeksu cen konsumpcyjnych (CPI)
b) Doświadczenia empiryczne
Po raz pierwszy wprowadzona na początku lat 90. XX w. przez Bank Nowej Zelandii, obecnie stosowana przez około 30 banków centralnych (mniej niż 20% krajów członkowskich MFW)
c) Efektywność
Wysoka. Zarówno modele teoretyczne, jak i doświadczenia empiryczne wskazują, że bankom centralnym udaje się w średnim okresie osiągać założone cele inflacyjne i zakotwiczyć na nich oczekiwania podmiotów gospodarczych. Kraje, które stosują strategię celu inflacyjnego, charakteryzują się – przeciętnie – niższą stopą inflacji oraz mniejszą zmiennością zarówno inflacji, jak i luki popytowej
d) Kontrolowalność celu’
Umiarkowana, ze względu na długie i zmienne opóźnienia w mechanizmie transmisji
e) Transparentność
Wysoka, ze względu na wykorzystanie znanego i powszechnie rozpoznawalnego wskaźnika inflacji (zwykle CPI), a także przywiązywanie dużej wagi do komunikacji banku centralnego z otoczeniem
f) Efektywność
Wysoka. Dzięki zakotwiczeniu oczekiwań inflacyjnych bank centralny może wydłużyć horyzont powrotu inflacji do celu po wystąpieniu wstrząsu oraz względnie swobodnie dobierać instrumenty oddziaływania na gospodarkę
2.Stabilizowanie kursu walutowego (exchange rate targeting, FX)
Stabilizowanym parametrem jest kurs walutowy do wybranej waluty bazowej.
Źródło własne:
a) Nadrzędny cel strategii
Utrzymanie kursu walutowego na określonym (ogłoszonym publicznie) poziomie
b) Doświadczenia empiryczne
Najpopularniejsza strategia, stosowana obecnie przez ponad połowę krajów członkowskich MFW
c) Efektywność
Umiarkowana, silnie uzależniona od uwarunkowań gospodarczych danego kraju. Efektywność FX może być wysoka w przypadku małych gospodarek otwartych lub znacznej zbieżności cyklicznej pomiędzy krajem usztywniającym kurs a gospodarką bazową. W pozostałych przypadkach FX może zmniejszać odporność gospodarek na szoki
d) Kontrolowalność celu
Wysoka. Bank centralny ma bezpośredni wpływ na kurs walutowy, jednak swoboda jego kształtowania jest ograniczana przez możliwość prowadzenia interwencji na rynku walutowym
e) Transparentność
Wysoka. Jest bardzo przejrzysta z punktu widzenia krajowych podmiotów gospodarczych, choć przejrzystość ta maleje wraz ze wzrostem elastyczności zobowiązania kursowego
f) Elastyczność
Niska. FX ogranicza lub wręcz uniemożliwia prowadzenie autonomicznej polityki pieniężnej, a potencjalnie także prowadzenie krajowej polityki gospodarczej w innych obszarach.
Za doktrynalne trzymanie się „gold standard” Polska zapłaciła przed wojną najwyższą cenę jaką była zapaść gospodarcza i utrata niepodległości. Tę cenę płacimy obecnie godząc się na architekturę monetarną polegająca na kreacji oprocentowanego długu. Jeśli chcesz wiedzieć jak temu zaradzić zainteresuj się nasza akcją:Na ścieżce do suwerennego pieniądza
O sorry, zapomniałem. Ty nie masz czasu, Ty czekasz na macierewiczowskie bujanie...
